၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ကုန္လြန္ခဲ့ၿပီး ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရာက္တဲ့ ႏွစ္သစ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေဟာင္းရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအေနကို ျပန္လည္သုံးသပ္ရင္း ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္သစ္ရဲ႕ အလားအလာကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ေပးလိုပါတယ္။
၂၀၁၉ ခုႏွစ္ စီးပြားေရးအေျခအေန
၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း အလြန္အမင္း ျမင့္တက္ၿပီး၊ က်ပ္ေငြတန္ဖိုး ၃၀ % က်ဆင္းကာ စီးပြားေရး မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ စီးပြားေရး အနည္းငယ္ တည္ၿငိမ္သေယာင္ ရွိေပမယ့္ အက်မွာ ရွိေနပါတယ္။
ကမာၻ႔ဘဏ္ရဲ႕ Economic Monitor Report, June 2019 အရ ၂၀၁၈-၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာစီးပြားေရး တိုးတက္ႏႈန္း ၆.၅% ရွိမယ္လို႔ ခန႔္မွန္းခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ခဲ့တဲ့ IMF Article IV Mission ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ တိုးတက္ႏႈန္းကို ၆.၅% လို႔ပဲ ခန႔္မွန္းထားပါတယ္။ စီမံဘ႑ာဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ Statistic Yearbook 2019 မွာေတာ့ ၂၀၁၇-၁၈ ခုႏွစ္မွာ ၆.၈% ရွိခဲ့တဲ့ တိုးတက္ႏႈန္းဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ Mini budget ၆ လ ကာလမွာ ၆.၅% သို႔ က်ဆင္းေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ၂၀၁၈-၁၉ ခုႏွစ္ တိုးတက္ႏႈန္းကေတာ့ ၂၀၂၀ ဇန္နဝါရီလထဲမွာ ထြက္မယ္မွန္းပါတယ္။
၂၀၁၈-၂၀၁၉ ခုႏွစ္ အတြင္းတိုးတက္ႏႈန္း ၆.၅% အနက္ ဝန္ေဆာင္မႈက႑က ၃.၃% နဲ႔ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ၿပီး စက္မႈက႑က ၂.၉%၊ လယ္ယာ သားငါးက႑က ၀.၃% သာ တိုးတက္မႈရွိေၾကာင္း ကမာၻ႔ဘဏ္က တြက္ခ်က္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ကမာၻ႔ဘဏ္က ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၀ မွာ ေဆာင္႐ြက္တဲ့ Ease of Doing Business အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ အဆင့္ ၁၇၀ ကေန ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာ အဆင့္ ၁၆၅ သို႔ ျမင့္တက္လာခဲ့လို႔ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံသူမ်ားအတြက္ အားတက္စရာ အေျခအေနေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
ကုန္သည္စက္မႈအသင္းခ်ဳပ္ရဲ႕ Business Sentiment Survey အရ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အေျခအေန ကိုေလ့လာရာမွာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ အဆိုးဝါးဆုံး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အနည္းငယ္ တိုးတက္လာပါတယ္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ အတြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ မေကာင္းရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းဟာ ႏိုင္ငံျခား ေငြလဲႏႈန္း ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ က်ပ္ေငြတန္ဖိုး က်ဆင္းမႈျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာျဖစ္တဲ့ အႀကီးဆုံး ျပႆနာဟာ ကုန္ေဈးႏႈန္းေတြ၊ စရိတ္ေတြႀကီးျမင့္လို႔ျဖစ္ရတဲ့ေငြေဖာင္းပြမႈျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ စရိတ္ေတြႀကီးျမင့္လို႔ျဖစ္ရတဲ့ ေငြေဖာင္းပြမူဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြတိုးတက္မႈအေပၚ အဓိကအတားအဆီး ျဖစ္သလို စားသုံးသူေတြအတြက္ ဖိစီးမႈႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာ ေဒၚလာေငြလဲႏႈန္း က်ဆင္းေနတာဟာ ပို႔ကုန္ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ဖိအားတစ္ခု ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ ျဖစ္ေနတဲ့ ေငြေဖာင္း ပြမႈႏႈန္းဟာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားခ၊ စားေသာက္ကုန္ေဈးႏႈန္းႏွင့္ ေလာင္စာဆီေဈးႏႈန္းျမင့္တက္ လာမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း IMF က ေထာက္ျပပါတယ္။ ဗဟိုစာရင္းအင္းအဖြဲ႕ရဲ႕ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမႈႏႈန္း အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္စက္တင္ဘာလအထိ ေငြေဖာင္းပြႏႈန္းဟာ ၈.၆၁% လို႔ တြက္ခ်က္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါဟာ အစားအစာ အုပ္စုေဈးႏႈန္း အနည္းငယ္ ျမင့္တက္လာမႈနဲ႔ အစားအစာ မဟုတ္တဲ့ အုပ္စုက ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ေဈးႏႈန္း၊ အဝတ္အစားနဲ႔ အသုံးအေဆာင္ ပစၥည္း ေဈးျမင့္တက္ခဲ့လို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈကို ၾကည့္ရင္ ၂၀၁၈-၁၉ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၄.၁ ဘီလီယံသာ ဝင္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ရည္မွန္းခ်က္ေအာက္မွာ ရွိပါတယ္။ တိုးတက္မႈရွိတာ ႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္မႈက႑ပါ။ ၂၀၁၆-၁၇ မွာ ကုန္သြယ္မႈ တန္ဖိုး စုစုေပါင္းေဒၚလာ ၂၉ ဘီလီယံကေန၊ ၂၀၁၈-၁၉ ႏွစ္ကုန္မွာ ေဒၚလာ ၃၅ ဘီလီယံအထိ တက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဓိက ပို႔ကုန္တိုးတက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ စီးပြားေရး အလားအလာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ အခက္အခဲက ေငြေၾကးလိုအပ္ခ်က္ပဲ။ ေထာက္ပံ့ ေငြ သို႔မဟုတ္ ေခ်းေငြ လက္လွမ္းမီမႈကို ပိုေကာင္းေအာင္ မလုပ္ေပးႏိုင္ရင္ GDP ကို ထိမယ္လို႔ IMF ကလည္း သတိေပးထားတယ္။ ျပည္သူေတြလက္ထဲမွာလည္း ေငြအေျမာက္အျမားမရွိၾကဘူး။ အခြန္ ၁၅% ကေန ၃% အထိ ေလ်ာ့ခ်ေပးတာေတာင္ အိမ္ရာေဈးကြက္မွာ ဝယ္လိုအားမတက္တာ ၾကည့္ရင္သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလအထိ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အခြန္ ၃%နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အခြန္ စီမံခန႔္ခြဲမႈေတြေၾကာင့္ အစိုးရရဲ႕ အခြန္ေကာက္ခံ ရရွိမႈ ျမင့္တက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ႏိုင္ငံေတာ္ ဘတ္ဂ်က္နဲ႔ လိုအပ္တဲ့ က႑ေတြကို ျဖည့္ေပးလာႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ ပုဂၢလိက ဦးေဆာင္မႈကို ဦးတည္ေနေသာ္လည္း အစိုးရစီမံကိန္းေတြအေပၚ အားကိုးေနရတုန္းပါပဲ။ အစိုးရက ဦးေဆာင္မွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွာျဖစ္ၿပီး ေဈးကြက္အခြင့္အလမ္း၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြလည္း ျပန္ပြြင့္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ စီးပြားေရးကို ဆြဲတင္ႏိုင္မွာက ျပည္ပပို႔ကုန္ပဲ။ အဓိက ပို႔ကုန္အုပ္စုႀကီးေတြအနက္ အထည္ခ်ဳပ္ ပို႔ကုန္က အားရဖို႔ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ ၂၀၁၆-၁၇ ခုႏွစ္မွာ အထည္ခ်ဳပ္ ပို႔ကုန္တန္ဖိုးေဒၚလာ ၂ ဘီလီယံကေန ၂၀၁၈-၁၉ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ ၄.၆ ဘီလီယံအထိ ျဖစ္လာပါၿပီ။ လက္ရွိအထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံ ၆၀၀ ခန႔္မွာ အလုပ္သမား (၅) သိန္းေလာက္ အလုပ္ရေနၾကပါၿပီ။ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာေတာ့ ေဒၚလာ ၅ ဘီလီယံကို ေက်ာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရထြက္ပစၥည္းပို႔ကုန္ကလည္း ၂၀၁၉ မွာ ေဒၚလာ ၁ ဘီလီယံေရာက္ၿပီး ၂၀၂၀ အလြန္မွာ ၁.၅ ဘီလီယံေရာက္ဖို႔ မွန္းထားပါတယ္။ ပဲမ်ိဳးစုံပို႔ကုန္ကလည္း အိႏၵိယက မတ္ပဲဝယ္လိုအားေၾကာင့္ အေျခအေန ေကာင္းျပန္ပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္ ပို႔ကုန္အမယ္သစ္ေတြ ပို႔ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းျဖင့္ ထုတ္လုပ္မႈ က႑ ျပန္တက္ ဖို႔လည္း ႀကိဳးစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္မႈက႑ တိုးတက္မႈကိုလည္း ပစ္ထားလို႔ မရပါဘူး။
အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ စီးပြားေရး အလားအလာကိုေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြထက္ ပိုၿပီး အေကာင္း ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရး သီအိုရီမွာ ေျပာေလ့ရွိတဲ့အတိုင္း “All other things being equal” တျခား အေျခအေနေတြ ဘာမွ မေျပာင္းလဲရင္ေပါ့။
ဦးေအာင္မင္း
၁-၁-၂၀၂၀