ျပည္တြင္း ကုန္သြယ္မႈ အခ်က္အလက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးညိွႏိႈင္းအစည္းအေဝး
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံျခားကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စာရင္းအင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို ဗဟို စာရင္းအင္းအဖြဲ႕ (CSO) မွ လအလိုက္ ႏွစ္အလိုက္ ထုတ္ျပန္ေပးလ်က္ ရိွပါသည္။ ျပည္တြင္း ကုန္သြယ္မႈ အခ်က္အလက္(Domestic Trade Statistics) မွာမူ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရးစနစ္ က်င့္သံုးသည့္ ကာလက ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ သမဝါယမဝန္ႀကီးဌာန က ေကာက္ခံၿပီး ဗဟိုစာရင္းအင္းအဖြဲ႕က Statistical Yearbook မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းထုတ္ျပန္ေပးခ့ဲပါသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ယင္းစာရင္းမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေကာက္ယူႏိုင္ျခင္း မရိွခဲ့ေပ။ ထုိေၾကာင့္ ဂ်ာမနီစာရင္းအင္းအဖြဲ႕(GIZ) ၏ နည္းပညာပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပန္လည္ေကာက္ယူႏုိင္ရန္အတြက္ ပဏာမအေနျဖင့္ ညိွႏိႈင္းေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂) ရက္ တြင္ ေနျပည္ေတာ္ရိွ Royal President Hotel ၌ က်င္းပခဲ့ပါသည္။
အဖြင့္မိန္႔ခြန္းမ်ား
ဗဟိုစာရင္းအင္းအဖြဲ႕ (CSO) ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးစန္းျမင့္က ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပည္တြင္းကုန္သြယ္မႈ စာရင္းအင္း အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကို GIZ အကူအညီျဖင့္ ထူေထာင္ရန္ရိွေၾကာင္း၊ ယင္း Project ကို ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္အထိ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ရိွေၾကာင္း၊ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရးစနစ္အတြင္းက ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္း အမ်ားအျပားရိွ၍ အခ်က္အလက္ေကာက္ယူႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ က်င့္သံုးခ်ိန္တြင္ ပုဂၢလိကက႑က ပိုမိုႀကီးမားက်ုယ္ျပန္႔လာသည္ႏွင့္အမွ် အခ်က္အလက္ေကာက္ခံရန္ မလြယ္ကူေတာ့ေၾကာင္း၊ ယခုအစည္းအေဝးတြင္ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားမွ မည္သည့္အခ်က္အလက္မ်ား ပံ့ပိုးေနသည္၊ မည္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ထပ္မံရႏိုင္သည္ကို သိလိုေၾကာင္း၊ ပုဂၢလိကက႑မွ အခ်က္အလက္ေကာက္ယူရန္ Survey သုိ႔မဟုတ္ Census မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ရိွေၾကာင္း အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကား ပါသည္။ GIZ မွ Head of Project Ms. Jasmin ကလည္း အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူရာတြင္ စာရင္းအင္းဥပေဒကို အသံုးခ်ႏိုင္ၾကေၾကာင္း၊ MSDP ၏ Goal 3 ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ စာရင္းအင္း အခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္ျပည့္စံုစံု ရရိွပါက National Account အတြက္ ေကာင္းစြာ တြက္ခ်က္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ Administration data မ်ား ရႏုိင္က ကုန္က်စရိတ္ သက္သာစြာႏွင့္ ရႏိုင္ ထုတ္ျပန္ႏုိင္မွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ လိုအပ္သည့္ အခ်က္မ်ား အတြက္ Survey Method, Remote sensing method မ်ားႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ GIZ က နည္းပညာ အကူအညီေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပပါသည္။
တင္ျပခ်က္မ်ား
ယင္းေနာက္ေအာက္ပါ တင္ျပခ်က္သံုးခုကို ေဆြးေႏြးၾကပါသည္-
(က) CSO မွ ညႊန္မွဴး ေဒၚခ်ဳိခ်ဳိျမင့္က Myanmar Domestic Trade Statistics during Socialist era
(ခ) CESD မွ ေဒၚငုဝါက Relevance of Domestic Trade Statistics
(ဂ) GIZ မွ Mr. Tony Dickinson က International Practice an Domestic Trade Statistics
အုပ္စုလိုက္ေဆြးေႏြးျခင္း
ထု႔ိေနာက္ တက္ေရာက္လာသူမ်ားသည္ ေအာက္ပါအုပ္စုသံုးခုခြဲ၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ေဆြးေႏြးခ်က္ အက်ဥ္းကို ျပန္လည္တင္ျပခဲ့ၾကပါသည္-
(က) အုပ္စု(၁)- Available information on Enterprise
(ခ) အုပ္စု(၂)- Logistics and Flow of Commodities
(ဂ) အုပ္စု(၃)- Selected Commodities Producer
ယင္းေနာက္ ညႊန္ခ်ဳပ္ ဦးစန္းျမင့္က နိဂံုးခ်ဳပ္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားၿပီး အစည္းအေဝးကို ရုတ္သိမ္းခဲ့ပါသည္။ ယင္းအစည္းအေဝးသုိ႔ ေစ်းကြက္သုေတသနအသင္း အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအာင္မင္း(MMRD) ႏွင့္ ဗဟိုအမႈေဆာင္ ေဒါက္တာစံထြန္းေအာင္(MSR) တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါသည္။